Single use plastics zijn wegwerpproducten van plastic die je maar één keer gebruikt en daarna weggooit. Denk aan rietjes, plastic bekers, bestek, roerstaafjes en bakjes voor meeneemmaaltijden. In de horeca waren ze jarenlang de standaard: makkelijk, goedkoop en overal te vinden. Maar sinds de invoering van de Europese SUP-richtlijn is het gebruik van veel van dit soort plastic flink beperkt.

In deze blog lees je wat single use plastics precies zijn, waarom ze zijn verboden en welke alternatieven je wél kunt gebruiken.

Wat betekent de term single use plastics?

We noemden ze al even: de rietjes, bakjes en bekers die je na één keer gebruiken meteen weggooit. Maar wat valt er nou precies onder single use plastics? Het gaat om alle plastic producten die niet bedoeld zijn om opnieuw te gebruiken.

En ja, dat geldt ook voor bioplastics zoals PLA. Die zien er misschien milieuvriendelijk uit, maar als je ze na gebruik gewoon in de prullenbak gooit, zijn ze alsnog wegwerpplastic.

Kort gezegd: als het van plastic is en je gebruikt het maar één keer, dan is het single use. Of het nou een plastic frietbakje is of een PLA koffiebeker, het verschil zit niet in het materiaal, maar in het gebruik.

Welke producten vallen onder single use plastics?

Single use plastics kom je in de horeca en catering op allerlei plekken tegen. Het zijn producten die bedoeld zijn voor gemak en snelheid, maar na één keer gebruiken worden weggegooid. Hieronder zie je de belangrijkste categorieën:

• Bekers: Plastic drinkbekers worden veel gebruikt voor koffie, frisdrank of bier. Je ziet ze vaak bij to go-concepten, op festivals of in sportkantines. Ook plastic deksels en roerstaafjes horen hierbij.
• Bestek en rietjes: Vorken, messen, lepels en rietjes van plastic waren lange tijd standaard bij afhaalmaaltijden en foodtrucks. Handig voor onderweg, maar ook direct afval na gebruik.
• Bakjes en maaltijdverpakkingen: Denk aan frietbakjes, saladebowls of bakjes voor noedels, pasta of rijst. Ze worden veel gebruikt voor take-away en bezorgmaaltijden.
• Zakjes en wikkels: Plastic verpakkingen voor bijvoorbeeld sauzen, koekjes of snacks. Ook wikkels om broodjes of folie rond toetjes vallen hieronder als ze van plastic zijn.

Voor veel horeca- en cateringondernemers zijn dit dagelijkse producten. Toch vallen ze nu onder strengere regels. Gelukkig zijn er duurzame alternatieven die wél mogen. Daarover later meer.

Waarom zijn single use plastics verboden?

De Europese SUP-richtlijn is in het leven geroepen om iets te doen aan de groeiende plasticvervuiling. Wegwerpplastic zorgt voor enorme hoeveelheden zwerfafval, vooral in en rond water. Omdat plastic nauwelijks afbreekt, blijft het jarenlang in het milieu liggen. Uiteindelijk valt het uiteen in microplastics, die terechtkomen in de natuur, het water en zelfs in onze voedselketen.

Om die schade te beperken, moeten we afscheid nemen van eenmalig plastic. Daarom verbiedt de SUP-richtlijn een groot deel van de single use plastics en worden ondernemers verplicht om over te stappen op herbruikbare of plasticvrije alternatieven.

Wil je precies weten wat er wel en niet mag? Lees dan alles over de SUP-richtlijnen.

Wat mag nog wel met single use plastics?

Hoewel veel wegwerpplastic verboden is, zijn er nog een paar situaties waarin het onder strikte voorwaarden is toegestaan. Dit is wat je als ondernemer moet weten:

Bij afhalen en bezorgen

Gebruik je nog plastic verpakkingen voor afhaalmaaltijden of bezorging? Dat mag, maar alleen als je twee dingen regelt:

1. Je rekent een zichtbare toeslag aan de klant voor de plastic verpakking
2. Je biedt een herbruikbaar alternatief aan, bijvoorbeeld een statiegeldbakje

Bij consumptie ter plaatse

Serveer je eten of drinken dat direct op locatie wordt genuttigd, zoals in een lunchroom of op een evenement? Dan is wegwerpplastic sinds januari 2024 helemaal verboden. Ook bioplastics vallen hieronder. In dit geval moet je dus altijd kiezen voor herbruikbare of volledig plasticvrije oplossingen.

Kort gezegd: alleen bij afhalen of bezorgen is single use plastic onder voorwaarden nog toegestaan. Voor alles wat ter plekke wordt geconsumeerd, moet je overstappen op duurzamere alternatieven. Dat vraagt misschien wat aanpassing, maar het is wél beter voor het milieu én je imago.

Wat zijn de alternatieven voor single use plastics?

Gelukkig zijn er genoeg duurzame alternatieven die wel zijn toegestaan én praktisch zijn in gebruik. Bij TakeAware vind je verpakkingen en producten die geschikt zijn voor dagelijks gebruik in de horeca, bij afhalen of op evenementen. Dit zijn de meest gekozen materialen:

• Suikerriet: Gemaakt van restmateriaal uit de suikerproductie. Stevig, biologisch afbreekbaar en geschikt voor warme gerechten. Ideaal voor bijvoorbeeld snackbakjes van suikerriet.
• Karton: Licht, voordelig en geschikt voor allerlei toepassingen. Kartonnen verpakkingen werken goed voor zowel koude als warme gerechten. Denk aan bekers van karton in verschillende formaten.
• Palmblad en hout: Natuurlijke materialen die goed te gebruiken zijn als alternatief voor plastic. Palmblad is stevig, composteerbaar en heeft een unieke uitstraling door de natuurlijke nerf. Houten bestek is een praktisch en milieuvriendelijk alternatief voor plastic varianten. Bekijk onze servetten en bestek van hout.

Zo kies je eenvoudig voor een oplossing die past bij jouw manier van werken én beter is voor het milieu.

Veelgestelde vragen over single use plastics

Zijn bioplastics zoals PLA ook single use plastics?

Ja. Ook PLA en andere bioplastics vallen onder de SUP-regelgeving. Het maakt dus niet uit of het plastic is gemaakt van fossiele grondstoffen of van planten. Als het eenmalig wordt gebruikt, valt het onder single use plastics.

Mag ik nog plastic disposables gebruiken voor festivals?

In principe niet. Ook op festivals is het gebruik van wegwerpplastic niet toegestaan. Alleen als er een goedgekeurd inzamelsysteem met recycling op locatie is, zijn er uitzonderingen mogelijk.

Zijn duurzame disposables altijd toegestaan?

Ja, zolang ze geen plastic bevatten. Materialen zoals suikerriet, karton of hout zijn toegestaan en vormen een goed alternatief voor plastic wegwerpproducten.

Hoe herken ik of een product onder de SUP valt?

Controleer of het product plastic bevat. Ook bioplastics tellen mee. Twijfel je? Kijk dan naar de productinformatie op de website van TakeAware. Daar staat altijd duidelijk vermeld of een artikel onder de SUP-regels valt.

Auteur: Henri Elferink